Vandaag, woensdag 10 april 2024 is het precies 79 jaar geleden dat 10 verzetsstrijders zijn gefusilleerd bij Allardsoog. Vanochtend vond de herdenking plaats. Hieronder een impressie.
Herdenking verzetsmonument Allardsoog
Jaarlijks op 10 april gingen de aardappelen in de grond. Niet eerder, niet later. Voor boer Slofstra was een andere dag niet mogelijk. Aanleiding: de moord op tien verzetsstrijders op 10 april 1945 aan de rand van het aardappelveld aan de Nije Drintse Wei bij Bakkeveen. Dochter Eja Oepkes-Slofstra vertelde het verhaal woensdag tijdens de jaarlijkse herdenking bij het monument door leerlingen van Skoalle de Dúnwizer.
Op die ochtend in 1945 wilde Slofstra het veld inspecteren. Hij werd echter weggestuurd door een Duitse soldaat. Een dag later keerde de boer terug en stuitte op een vers graf, waarin naar later bleek tien verzetsstrijders waren begraven. Gefusilleerd door de Duitse bezetters, een paar dagen voor de bevrijding.
De herdenking trok ook dit jaar de nodige belangstelling. Een zoon en een kleinzoon van twee omgekomen mannen vertelden kort iets over hun vader en opa, schooldirecteur Annelies Dijkstra vertelde een kort persoonlijk verhaal over haar grootvader, die in de Tweede Wereldoorlog ook de nodige ontberingen moest doorstaan en tot op hoge leeftijd lezingen heeft gegeven over de gebeurtenissen in de oorlog en de lessen die we daaruit kunnen trekken.
Burgemeester Andries Bouwman van Opsterland hield de leerlingen van de groepen 7 en 8 voor niet onverschillig te zijn als ze zien dat er dingen gebeuren die niet in orde zijn. ,,Zoals pesten bijvoorbeeld. Het is als een vlekje op een appel. Het begint klein, maar als je er niets aan doet wordt het groter en maakt het de hele appel rot. Zo was het met de Duitsers in de oorlog ook. Gelukkig waren er mensen die er tegen in opstand kwamen. Zoals de tien mannen, die hier hun leven voor onze vrijheid en idealen hebben gegeven.’’ Herdenken en weten wat het betekent in vrijheid te leven, blijft belangrijk, maakte hij duidelijk.
(bovenstaand verslag Koen Pennewaard, gemeente Opsterland)
Klaas Sikkema vertelde hoe de begrafenis op de begraafplaats van Bakkeveen enkele dagen na de vondst van de slachtoffers bij Allardsoog, plaatsvond. Enkele 1000’en mensen waren in Bakkeveen langs de route aanwezig. De vermoorde personen lagen tijdelijk in de meester van Drooghe School opgebaard voor identificatie en later in ’t Hiem voordat de ter aarde bestelling plaatsvond. Later zijn de personen herbegraven meer nabij familie.
De volledige speech van burgermeester Andries Bouwman van Opsterland staat onder de foto’s
Fenna en Jesper hebben zojuist de krans gelegd
Eja Oepkes wijst de gemeentegrens aan ivm met de melding van de vondst van een massagraf.
Burgemeester Andries Bouwman
Iedere leerling van De Dúnwizer legt een roos
Klaas Sikkema vertelt over de begrafenis van de slachtoffers.
Dames en heren, jongens en meisjes
Vandaag is het 79 jaar geleden dat hier op deze plek tien verzetsstrijders werden doodgeschoten. En ieder jaar dat voorbijgaat maakt de afstand tot deze gebeurtenis een stukje groter. Er zijn steeds minder ooggetuigen, er zijn steeds minder mensen die de verschrikkingen tijdens de oorlogsjaren 1940-1945 hebben meegemaakt. De verhalen drogen op, en de afschuwelijke daden van de Duitse bezetter dreigen langzaam in de vergetelheid te verdwijnen.
Dit vooruitzicht dames en heren is levensgevaarlijk! En moeten we ten alle tijden zien te voorkomen. In deze oorlog, geboren uit een absurd superioriteitsgevoel lieten meer dan 50 miljoen mensen het leven. Militairen, vaders, moeders, opa’s, oma’s, kinderen, vrienden, hele families kwamen om. Overal waren bombardementen, luchtgevechten, honger, de dood loerde tussen 1940 en 1945 naar iedereen. Het was waanzin en daarom mogen we deze zwarte geschiedenis nooit vergeten.
Dat we hier vandaag bijeenzijn bij het herdenkingsmonument in Allardsoog is daarom uitermate belangrijk. We zijn hier samen met nabestaanden van de tien verzetsstrijders die hier op 10 april 1945 werden gefusilleerd, maar ook met heel veel kinderen van de basisschool De Dúnwizer.
Graag richt ik het woord speciaal richting de kinderen van de Dunwizer:
Jongens en meisjes,
Het is heel erg belangrijk dat jullie weten wat zich bijna 80 jaar geleden heeft afgespeeld. Want jullie zijn de toekomst, jullie gaan bepalen hoe je eigen omgeving er uit komt te zien en hoe je daarin samenleeft met de mensen om je heen. Jullie hebben als ware gezamenlijk een sleutel in handen om te zorgen dat de fouten die in de geschiedenis zijn gemaakt niet worden herhaald. Het is daarom heel belangrijk dat jullie begrijpen wat er is gebeurd en hoe we daar lessen voor de toekomst uit kunnen trekken. Want zonder bewust te zijn van de gebeurtenissen van de Tweede Wereldoorlog dreigt onverschilligheid.
En onverschilligheid is heel gevaarlijk. Onverschilligheid is als een rotte appel. Het begint klein, als een donker vlekje op de schil. Maar langzaam wordt de vlek groter en tast het de appel steeds meer aan. Als je het niet wegsnijdt, verpest het de hele appel en kun je hem uiteindelijk niet meer eten. Laat ik het illustreren met een voorbeeld: pesten en buitensluiten begint ook altijd klein, net als dat vlekje van op die appel. Je klasgenootje mag een keertje niet mee doen, en dan vervolgens de volgende keer weer niet. De vlek van de appel wordt nu groter. En dan ga je zeggen dat hij of zij er raar uit ziet of rare dingen doet en je mede klasgenootjes gaan meedoen. De vlek wordt nu groot. Je voelt je beter dan de ander en die ander doet er eigenlijk niet meer toe en je gaat hem buitensluiten. En zo ging het ook tijdens de Tweede Wereldoorlog. De Duitsers voelde zich beter, en heel slim dreven ze de Joden en andere bevolkingsgroepen die ze niet mochten in het nauw. Ze vonden dat ze een rare neus hadden en rare gebruiken. En bij alles wat ze vonden werd de vlek groter. De vlek werd zo groot dat ze vonden dat al die mensen maar dood moesten. Weinig mensen grepen in, ze waren bang en dachten maar liever niet na over de vlek op de appel. Want als ik er niet naar kijk dan is het er ook niet, dachten ze. Maar dat is natuurlijk niet zo. En gelukkig waren er mensen die niet onverschillig waren en die er iets tegen wilden doen. Zoals de tien verzetstrijders die we vandaag gedenken. Zij wilde er voor zorgen dat die vlek op de appel niet groter werd.
Dus elke keer als je een appel eet, en je ziet er een vlekje op, denk dan aan dit moment. En snij het vlekje weg. En als je in een situatie komt die niet goed voelt, grijp dan in, bijvoorbeeld bij pesten of buitensluiten, want deze situatie kan een appel met een vlekje zijn.
Dames en heren terug naar u,
En wat zien wij om ons heen? Wereldwijd worden nog steeds de meest afschuwelijke oorlogen gevoerd en het lijken er steeds meer te worden. Het lijkt een illusie te denken dat de wapens ooit overal zullen zwijgen. Het kan ons moedeloos maken, en ons laten denken dat ons er tegen verzetten geen zin heeft.
Maar als we dat doen dan laten we de vlek op de appel groeien. Daarom moeten we de moed hebben om te strijden voor de vrijheid, strijden voor het behoud van onze democratische waarden en normen. Want in Nederland leven we in vrijheid, we mogen zeggen wat we denken en mogen zijn wie we willen zijn. We houden eerlijke verkiezingen waarin partijen hun verschillende ideeën mogen laten horen en waar we gezamenlijk proberen er uit te komen. Dit alles is voor onze generatie een vanzelfsprekendheid, maar dat was het ook in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog. Als we hierin onverschillig worden dan creëren we een rotte appel waarvan we de gevolgen niet kunnen overzien.
Daarom is ook het besef te leven in vrijheid van groot belang. Met elkaar moeten we ervoor waken onze vrijheid niet weg te geven. Dit kunnen we doen door met elkaar in gesprek te blijven, met respect naar elkaar te luisteren en accepteren dat een ander misschien andere opvattingen heeft, zonder de eigen mening op te dringen aan de ander.
Ik sluit af. Het is goed dat wij hier vandaag bij deze belangwekkende plechtigheid aanwezig zijn. Het is belangrijk dat deze herdenking bij jong en oud levend blijft. Opdat we niet onverschillig worden en nooit vergeten. Dank u.
Reacties