Historische Vereniging naar Hoogland

Ald Bakkefaen jaargang 3, nummer 1

In maart 2012 is een themanummer verschenen over de vestiging van boeren uit Hoogland in het Mandeveld. Dit tijdschrift is niet alleen onder de leden van Historische Vereniging Bakkeveen verspreid maar ook onder de leden van de Historische Kring Hoogland. Om die reden is het in een ongekend hoge oplage van duizend exemplaren gedrukt, en die is ook al bijna uitverkocht.

Op 26 april heeft een delegatie van de Historische Vereniging Bakkeveen, die bestond uit Anita van der Wolfshaar en Chris Boon (die de interviews hadden gehouden en uitgewerkt), Jan Slofstra (eindredacteur) en ondergetekende een bezoek gebracht aan Hoogland. Anita en Chris hebben ons eerst rondgeleid in de omgeving, waarbij we ook verschillende familieleden van geïnterviewde deelnemers hebben bezocht. Daarna hebben nog we een deel van de ledenvergadering van de Historische Kring Hoogland bijgewoond.

Hoogland ligt in een streek die wel wat lijkt op het gebied rond Bakkeveen. In het landschap is zichtbaar dat het veen er op dezelfde wijze ontgonnen is als later in Bakkeveen; lang uitgerekte strekken of percelen, die via wijken uitwaterden op de Eems. Ook zie je zandruggen of stuwwallen in het landschap, wat hoger dan wij gewend, maar ze heten ook hier wel ….haar, zoals dat ook rond Bakkeveen het geval is. Zoals in Bakkeveen heeft ook hier de adel (de familie Beelaers van Blokland) er zijn sporen achtergelaten in landgoederen en een buitenplaats.

Het dorp Hoogland ligt deels vlak tegen Amersfoort aan, maar maakt zelf geen verstedelijkte indruk. Het is een hechte dorpsgemeenschap, waar iedereen elkaar kent, ook bij de bijnaam, zoals ons bleek tijdens de verschillende ontmoetingen. Er hebben zich vanuit Hoogland naar veel meer plaatsen dan alleen Bakkeveen boeren en andere beroepsbeoefenaren verspreid. Toch wordt op de meeste boerderijen in de streek al vijf generaties door de zelfde families het boerenbedrijf uitgeoefend.

Hoogland kende zijn verdedigings – en waterlinie. Dat was de Grebbelinie, een aantal boerderij in het schootsveld van de linie zijn in 1940 nog door het oprukkende Duitse leger in brand gestoken. Voor ons ook mooi om te zien hoe de geschiedenis van de Grebbelinie en van de omgeving op aansprekende wijze in beeld gebracht werd op een aantal uitzichtpunten.

De uitgifte van het tijdschrift Ald Bakkefaen was een onderwerp dat in Hoogland veel discussiestof deed opwaaien. Discussies over wie hem als wel of nog niet gekregen en gelezen had. Maar het tijdschrift heeft ook veel gesprekken op gang gebracht binnen families, zo bleek ons bij de vergadering van de Historische Kring. In die gesprekken kwam – soms voor het eerst – aan de orde hoe ingrijpend dat migratieproces toch voor veel families geweest is. Dat het niet altijd een successtory was, maar dat het soms niet lukte om een goed bestaan op te bouwen, en dat het vertrek ook veel verdriet en pijn had gegeven, zowel bij blijvers als bij vertrekkers.

Leden van de Historische kring spraken dat ook uit, en vertelde ze er een beter zicht door kregen op hun eigen geschiedenis, en hoe positief ze het ervoeren, dat jarenlang niet besproken onderwerpen toch bespreekbaar bleken te worden. Zij waren ook heel dankbaar dat de Historische Vereniging Bakkeveen dit initiatief had genomen. Anita van der Wolfshaar legde nog eens dat ook precies haar bedoeling geweest was toen ze zich bereid verklaard had om mee te werken aan deze uitgave.

Fred Hoogenboom

PS: Dit nummer en voorgaande afleveringen zijn o.a. verkrijgbaar bij T.I.P.-Bakkeveen (kantoor naast de Slotplaats aan de Foarwurkerwei).