Troonsopvolging in Caviadorp

Onderstand artikel is integraal overgenomen uit de Leeuwarder Courant van zaterdag 7 maart 2020.

Silvia Flantua, de caviakoningin van Bakkeveen, draagt de boel over aan haar troonopvolgers

Silvia Flantua bouwde in Bakkeveen een koninkrijk voor gedumpte cavia’s. Nu ze 66 is draagt ze de boel stukje bij beetje over aan haar jonge troonopvolgers.

Cavia’s spreken hun eigen taal. Ze kunnen wel 32 verschillende geluiden produceren. En Silvia Flantua kent ze allemaal. Meest gehoord is whiep, whiep, whiep. Dit harde gepiep betekent dat de beestjes honger hebben. Maar een cavia kan ook klinken als een kanarie. Van ‘tjoep, tjoep’, tjoep, tjoep’. Dit geluid hoor je zelden en wordt alleen gemaakt door ‘wakers’, die zo hun soortgenoten waarschuwen voor het onbekende.

Ze krijgt soms zelfs reacties uit Australië. Van mensen die zich ongerust maken over de guinea pigs. Liefhebbers die via het web meekijken in het binnenverblijf van het Caviadorp in Bakkeveen. Ze zien bijvoorbeeld een muis rennen door het met houtsnippers belegde hok waar de oudjes en de gebrekkigen wonen. Of twee stramme bewoners die elkaar in de haren vliegen. Een omgevallen voerbak.

Ja, de caviacam voorziet in een behoefte. Mensen kunnen uren turen naar de zogeheten ‘niet herplaatsbare cavia’ in het opvangcentrum van Silvia. ,,Soms vragen ze of het geluid ook aan mag. Nou, daar begin ik mooi niet aan. Krijg ik nog meer goedbedoelde bezorgde berichten, van mensen die aan de hand van het gepiep en geknor menen dat het niet goed gaat met de cavia’s.’’

Het is pauze. De 66-jarige Silvia is al een paar uur druk met het verschonen van de hokken, een klus die elke week weer bijna drie werkdagen in beslag neemt. Gelukkig staat er altijd een schare dierenvrienden klaar om te helpen. ,,Het is hier een zoete inval, een gezellige chaos’’, zegt de bezige werkverdeler terwijl ze in de kantine annex voorraadschuur brokken speculaas voor bij de oploskoffie uitdeelt.

 

 Cavia’s.

Silvia’s hofhouding bestaat deze keer uit vrijwilliger Trienko Marinus, een veertiger uit het dorp die afgekeurd is en naar eigen zeggen ,,hobbymatig een beetje meehelpt’’, en stagiaires Shana van der Meer en Ella Mook. Die laatste is zo’n liefhebber dat ze op haar eerste stagedag al een cavia mee naar haar huis nam. Ze heeft er nu elf rondlopen in Oosternijkerk.

Ingeborg van Veen, vorig jaar afgestudeerd als diermanager op het onderwerp ‘het welzijn van cavia’s op zorgboerderijen’, is doordeweeks eigenlijk altijd van de partij. In het weekeinde logeert ze bij haar ouders in Voorburg en werkt ze als schaapsherder in Rotterdam. De 24-jarige, die nu een opleiding tot paardencoach volgt, is bij Silvia en Giselle ingetrokken om de stichting en alles wat erbij hoort over te nemen. Het plan is om dit samen te doen met Iris Leistra (18), dierenartsassistent in opleiding, ,,een meisje uit de buurt dat hier gekomen is toen ze twaalf was’’.

Doodmoe

Wanneer Silvia de boel uit handen geeft, is nog niet duidelijk. Het zal in ieder geval stukje bij beetje gebeuren. ,,Iets wat je in 23 jaar hebt opgebouwd, geef je niet in een keer uit handen.’’ En toch. Dat het niet lang meer gaat duren, voelt Silvia aan haar lijf. Tegenwoordig is ze doodmoe aan het eind van de dag. ,,Op het ogenblik ben ik blij dat ik op de bank zit.’’ Dat was vroeger wel anders, had ze altijd energie voor tien. ,,Als ze me ooit hadden nagekeken, dat was er vast ADHD uitgekomen.’’

Silvia – ‘’gooi er maar een kwartje in’’ – ratelt aan een stuk door. Over dat cavia’s net mensen zijn. Over Gordon en Marc Marie Huijbregts die allebei voor een klein bedrag een jaar lang een stramme cavia uit het dorp adopteerden zodat die hier de rest van hun leven zorgeloos kunnen rondscharrelen. Over dat alle bewoners in de opvang een naam krijgen – ze worden bijvoorbeeld vernoemd naar chipssoorten, voetballers en popsterren of heten gewoon ‘Turbo’ of ‘Goedzo’.

Ze raakte aan de cavia’s toen haar zoon Joey, inmiddels 34, een jongetje was en drie jonkies cadeau kreeg van een vriendin. ,,De moeder van de beestjes was dood dus we hebben alle baby’s maar meegenomen.’’ Zul je altijd zien: het bleken een mannetje en twee zeugjes. Dus binnen no-time had de kleine Joey zestien cavia’s, die vrijelijk mochten rondlopen in zijn slaapkamer. Cavia-utopia. Een zeil op de vloer voorkwam dat het een vieze bende werd.

 Caviakoningin Silvia Flantua van de Cavia opvang in Bakkeveen gaat met pensioen. Troonopvolgers Ingeborg van Veen en Iris Leistra nemen het dierenrijk geleidelijk over.

Het ging rondzingen dat Silvia, destijds vrijwilliger bij de dierenambulance, zoveel cavia’s had. De Dierenbescherming bracht regelmatig sneue, gedumpte gevallen langs. Maar ook de vuilnisman, die een Duna-kooi met twee bewoners bij het grof vuil gevonden had, stond ineens voor de deur van haar rijtjeswoning in Utrecht. Of Silvia nam zelf een aantal mee uit een dierenwinkel, waar ze onder de schurft in veel te kleine hokken stonden.

Na een jaar had ze bijna negentig cavia’s thuis. Een onhoudbare situatie.

En dus besloot Silvia te professionaliseren. In september 1997 maakte ze de opvang officieel. Samen met vriendin Giselle van Doorn (55) richtte ze de stichting Cavia op met als doel ‘het opvangen van cavia’s en ze door middel van herplaatsing weer een goed tehuis geven’. De publiciteit die dit opleverde, bezorgde de stichting de eerste donateurs. Het tweetal verkaste naar een boerderij in Drentse Westerveld met voldoende ruimte voor de diertjes.

Maar ook hier liepen de cavia’s tegen beperkingen aan. De buren klaagden over geluidsoverlast en stank en maakten tot aan de Raad van State bezwaar tegen de opvang. ,,Wij hebben daar gevochten voor ons bestaan. In die boerderij waar altijd 180 koeien op stal stonden, mochten wij maar vijftig cavia’s houden. Niet genoeg om alle beestjes in nood te helpen.’’

En dieren aan hun lot overlaten lag niet in Silvia’s aard. ,,Ik kwam als kind al met van alles aan, vogels, muisjes, elk hulpeloos dier dat ik vond, per ongeluk of expres, nam ik mee naar huis. We woonden in een groot herenhuis met een tuin. Plek genoeg, vond ik. Mijn ouders moeten best wel eens wanhopig zijn geweest.’’

Fazant
Zo woonde er een tijdje een fazant bij de Flantua’s. ,,Ik had het baby’tje hulpeloos alleen gevonden. Wist ik toen veel dat de moeder wel terug zou komen. Mijn ouders hadden een fotozaak in Utrecht, Foto Flantua, en de fazant – Piepje – zat graag in de etalage. Lekker in de zon, tussen de foto’s. Het beestje had de pest aan mijn zuster. Als hij haar zag, kreeg hij rode wangen en vloog hij haar aan. Hij pikte nooit een ander, altijd mijn zuster.’’

Murw door het geruzie met buren en ambtenaren in Westerveld spaarden Silvia en Giselle voor een verhuizing. In 2009 streek het caviadorp neer op het erf van minicamping Kivafarm (Kiva staat voor kippen en varkens) aan de Kreilen in Bakkeveen. ,,Gekocht op de ruimte, het woonhuis hebben we voor de koop niet eens gezien. ‘’ Op het terrein van bijna 5 hectare verblijven naast toeristen – de minicamping telt vijftien staanplaatsen – een zwik oude kippen met kalkpoten, twee geiten, twee varkentjes, drie paarden, eenden, ganzen, vier honden, zeven katten en momenteel bijna vierhonderd cavia’s.

Schurftig, vol mijt, ondervoed of uitgedroogd, veel gedumpte beestjes komen in bar slechte conditie binnen. ,,Vaak meer dood, dan levend.’’

 .

Er zijn adressen waar Silvia en haar vrijwilligers meer dan eens aan de deur zijn geweest. Hier wonen hoarders, mensen met een verzamelstoornis, die tuinen, schuren en soms zelfs woon- of slaapkamers vol zwaar verwaarloosde en vervuilde cavia’s houden. ,,Bij een meisje uit Twente hebben we een aantal jaren achter elkaar in totaal wel zeshonderd cavia’s opgehaald. Haar ouders wisten zich geen raad met dat kind. De laatste keer hebben wij gezegd: nu is het afgelopen. Zo’n gewoonte kunnen wij niet in stand houden.’’

Baasjes komen hun cavia’s ook zelf brengen. Dat kan gratis. Dit om te voorkomen dat mensen die van hun dieren af willen, hier minder fraaie alternatieven voor bedenken. ,,Ik heb al zoveel nare dingen gezien en gehoord. Cavia’s die in brand gestoken zijn, levend begraven, in plastic gestikt.’’ Jaarlijks vinden ongeveer vijftienhonderd beestjes een nieuw thuis.

Aan de koffie in het voorraadschuurtje wordt Silvia’s zachte stem steeds luider. ,,Een cavia wordt heel makkelijk aangeschaft. Kinderen hoeven maar met hun vingers te wijzen. En ouders hebben geen idee waar ze aan beginnen. Wat ook niet helpt, is dat er veel onbekwaam personeel in dierenwinkels werkt. Dat weet vaak het verschil niet eens tussen een mannetje en een vrouwtje. Geef je die per ongeluk samen mee, heb je vrij snel een probleem: vrouwtjes kunnen bevrucht worden vanaf zes weken, beertjes zijn met vijf weken al vruchtbaar.’’

Wegwerpartikel

Waar een hond of een kat vaak wordt gezien als een onderdeel van het gezin, is een cavia volgens Silvia voor velen gelijk aan een wegwerpartikel. ,,Zo van, daar ga je toch niet mee naar de dierenarts? Voor een tientje heb je een nieuwe. Je wilt niet weten hoe makkelijk mensen afstand van ze doen. Als het weer bijna vakantie is, worden mensen massaal allergisch. Dat is de nummer één smoes om ze bij ons te brengen. Ook veel gehoord: de kinderen kijken er niet meer naar om. Of ze bekennen dat ze er geen tijd meer voor hebben. Ook een mooie: ‘de cavia’s verdienen beter, ik kan ze niet meer geven wat ze nodig hebben’.’’

Wat Silvia en haar team de laatste jaren steeds vaker horen, is dat mensen geen geld meer hebben om hun ‘caafjes’ te onderhouden. Deze baasjes doen afstand met pijn in hun hart.

Het was een jaar geleden reden om vanuit het voorraadschuurtje een Dierenvoedselbank te beginnen. ,,Als je niks meer hebt, houdt een huisdier je op de been’’, weet Silvia, die inmiddels voer verstrekt aan 160 baasjes in financiële nood. Zelf leefde ze enige tijd in armoede nadat ze in 1994 -toen ze nog freelance-docent autotechniek, lassen en algemene technische vaardigheden op ROC Utrecht was- thuis kwam te zitten na een zwaar auto-ongeluk. Met vier honden. Ze had een whiplash en moest een jaar revalideren. Het weinige geld dat ze over had, gaf ze uit aan haar beesten. ,,Mijn dieren zijn mijn alles. Altijd al zo geweest. Dat is voor mensen die geen dierenliefde kennen moeilijk te begrijpen.’’

 

Geplaatst in: Bakkeveen, In Beeld

Geef een reactie